ZZP’ers tóch de dupe van Wet DBA?!

De Wet DBA heeft de gemoederen al flink bezig gehouden. Het werken met ZZP’ers is ingrijpend veranderd door het afschaffen van de VAR. De door de Belastingdienst goedgekeurde modelovereenkomsten zouden zekerheid moeten geven, maar dat bleek een gatenkaas. De handhaving door de Belastingdienst is na de storm van kritiek opgeschort tot 1 juli 2018. Maar hoe veilig is het werken met ZZP’ers nu eigenlijk?

Verborgen risico’s

Staatssecretaris Wiebes heeft twee keer met het schaamrood op de kaken aangekondigd dat de Wet DBA voorlopig in de wacht werd gezet. Dat wil zeggen, de handhaving daarvan. De Wet DBA is namelijk wel gewoon ingevoerd op 1 mei 2016 en dus van kracht, maar voor boetes hoefde niet gevreesd te worden. Alleen de ‘kwaadwillenden’ zouden nog aangepakt kunnen worden. De niet-kwaadwillenden hoeven dus niet te bang te zijn, volgens Wiebes, zodat de inhuur van ZZP’ers weer op gang gebracht kon worden nadat opdrachtgevers angstig waren geworden.

Over de vraag wie dan precies kwaadwillend was, is al veel gediscussieerd. Echt duidelijk is het niet geworden, maar met de bemoedigende woorden dat de kwaadwillenden op de vingers van twee handen te tellen zijn, konden we redelijk opgelucht ademhalen. “Geen angst, ondernemers!”, aldus de Belastingdienst. Maar voorlopig leek dat hosanna-effect van de uitgestelde handhaving nog ver weg te zijn. Opdrachtgevers en ZZP’ers vreesden toch dat er verborgen risico’s bestonden waar ze later mee in de problemen zouden kunnen komen.

Kwaadwillend of niet kwaadwillend?

En terecht, zo blijkt nu. Het interne beleid van de Belastingdienst is namelijk bekend geworden door een WOB-verzoek. Daaruit blijkt dat opdrachtgevers tóch sneller dan gedacht in de groep kwaadwillend geplaatst kunnen worden én dat ZZP’ers een flink financieel nadeel kunnen lopen als de arbeidsrelatie een ander stempeltje krijgt van de Belastingdienst.

Als de Belastingdienst op bezoek komt en de arbeidsrelatie volgens hen niet in de haak blijkt te zijn – de ingehuurde timmerman ZZP’er is volgens de Belastingdienst tóch een werknemer – dan geeft de Belastingdienst ‘aanwijzingen’. Maar let op: opdrachtgevers en ZZP’ers hebben wel te luisteren naar die aanwijzingen, want doen zij dat niet, dan is de opdrachtgever een kwaadwillende. Voor de toekomst mogen partijen dan niet op dezelfde voet verder. Als ze dat wel doen, dan volgen boetes.

Maar ook de ZZP’er is de dupe, en dat is vreemd. Want de Wet DBA was nu juist mede bedoeld om de risico’s anders te verdelen en niet alleen de ZZP’er maar ook de opdrachtgever aansprakelijk te stellen. Doet de ZZP’er aangifte voor de Inkomstenbelasting na constatering van een overtreding, dan tellen de uren op basis van dat contract ineens niet meer mee voor de zelfstandigenaftrek. Én dat scheelt jaarlijks een hoop geld.

Dus: handhaving nee, maar oppassen: jazeker!

Mr. Daniël Maats

Daniël Maats is Arbeidsrechtadvocaat bij Bruggink & Van der Velden Advocaten Belastingadviseurs in Utrecht (www.arbeidsrecht.tips) en schrijft regelmatig columns voor Singel Personele Diensten over allerlei arbeidsrechtelijke onderwerpen. Daniël staat veel werkgevers bij in zaken die te maken hebben met ontslag, re-integratie, ziekte, reorganisatie, arbeidsongevallen en loonvorderingen.