De financiële risico’s van schijnzelfstandigheid

Door de met luide trom aangekondigde komst van de Wet DBA en het verdwijnen van de VAR, staat schijnzelfstandigheid weer scherp op het netvlies van opdrachtgevers en zzp’ers. En terecht! Het werken met een schijnzelfstandige brengt na 1 mei niet alleen grote risico’s met zich mee voor opdrachtgevers, ook de werkende is gewaarschuwd.

Wat is een schijnzelfstandige eigenlijk? Je kan die vraag op twee manieren benaderen, namelijk fiscaal en arbeidsrechtelijk. Als eerste is van belang wat de Belastingdienst vindt van de verhouding tussen een opdrachtgever en een opdrachtnemer. Waar de VAR tot nu toe zekerheid gaf voor alle relaties van één zzp’er, bekijkt de Belastingdienst vanaf 1 mei per overeenkomst of er sprake is van zelfstandigheid of niet. De Belastingdienst kan achteraf alsnog de loonheffing en werknemerspremies innen, als de overeenkomst niet voldoet aan de voorwaarden óf als in de praktijk is afgeweken van de afspraken in de overeenkomst. De kosten komen vanaf 1 mei voor rekening van de opdrachtgever, omdat die de loonheffing moet afdragen.

Grotere financiële risico’s liggen op de loer als de opdrachtnemer teveel afhankelijk is van één opdrachtgever. Dan kan er formeel sprake zijn van een arbeidsovereenkomst. Bepaalt een rechter dat een overeenkomst van opdracht eigenlijk een arbeidsovereenkomst moet zijn, dan wordt de opdrachtgever aansprakelijk voor minimumloon, loon tijdens ziekte, schadevergoedingen bij ongevallen en nog veel meer.

Staatssecretaris Wiebes heeft al moeten erkennen dat in sommige modelcontracten fouten staan. Zo mag niet worden afgesproken dat het risico van loonheffing achteraf bij de zzp’er gelegd mag worden. Om deze reden stappen veel opdrachtgevers over naar flexibele dienstverbanden en payrolling of zetten zij een bemiddelaar tussen henzelf en de zzp’ers waar ze mee werken.

Wat we alvast kunnen leren van de wet DBA: Weet met welke partijen je zaken doet en leg de afspraken goed vast!

Mr. Daniël Maats
Daniël Maats is Arbeidsrecht advocaat bij Bruggink & Van der Velden Advocaten Belastingadviseurs in Utrecht (www.bvdv.nl) en schrijft regelmatig columns voor Singel Personele Diensten over allerlei arbeidsrechtelijke onderwerpen. Daniël staat veel werkgevers bij in zaken die te maken hebben met ontslag, re-integratie, ziekte, reorganisatie, arbeidsongevallen en loonvorderingen.