Werken met ZZP’ers:
Risico’s en oplossingen

Wat verandert er met de overgang van de VAR naar de Wet DBA?

De VAR werd door opdrachtgevers vaak gezien als een vrijbrief om geen loonheffingen te hoeven betalen. De belangrijkste verandering met de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) is dat de Belastingdienst achteraf beoordeelt of de opdrachtovereenkomst met een ZZP’er voldeed aan de eisen en of er geen sprake was van schijnzelfstandigheid – en dus een recht op een dienstverband. De Belastingdienst kan tot vijf jaar na dato oordelen dat er sprake was van een dienstverband. Het risico op naheffingen en boetes is van te voren dus niet uit te sluiten. De criteria waarop dit beoordeeld gaat worden zijn op dit moment nog zeer onduidelijk. Zo is er bijvoorbeeld nog geen harde regel over de hoeveelheid uren die een ZZP’er per jaar maximaal bij één opdrachtgever mag werken.
Mocht de Belastingdienst achteraf met de rekening komen, dan gaat het al snel om fikse bedragen.

Ter illustratie: als een ZZP’er € 10.000 aan u heeft gefactureerd en er wordt achteraf bepaald dat deze ZZP’er in feite in loondienst was, dan kunt u al gauw rekenen op een naheffing van een bedrag tussen de € 4.000 en € 8.000 aan loonbelasting, premies volksverzekeringen en eventuele boetes.

Ik werk al jaren op deze manier met dezelfde zzp’ers, waarom zou ik dit nu veranderen?

De afgelopen jaren is het aantal ZZP’ers enorm gegroeid en hiermee ook het aantal schijnzelfstandigen. Deze groei ondermijnt op termijn het sociale stelsel en kosten de schatkist veel geld door bijvoorbeeld de zelfstandigenaftrek. Bovendien beconcurreren ZZP’ers met “dure” werknemers op de arbeidsmarkt. Met de Wet DBA heeft de overheid een instrument in handen om schijnzelfstandigheid aan te pakken. De Belastingdienst zal zeker van dit middel gebruik maken. Medewerkers bij de Belastingdienst die voorheen VAR-verklaringen beoordeelden worden nu klaargestoomd om arbeidsrelaties tussen opdrachtgevers en ZZP’ers te beoordelen. Niemand weet nog precies hoe en wanneer de eerste boetes en naheffingen zullen worden uitgedeeld, maar omdat het met terugwerkende kracht kan worden gedaan, loopt iedere opdrachtgever vanaf 1 mei 2016 een risico.

Hoe moet ik afspraken met de zzp’er vastleggen?

De Belastingdienst heeft een aantal zogeheten modelovereenkomsten gepubliceerd voor verschillende beroepen. Die kunt u aanvullen, zodat deze op uw eigen situatie van toepassing is. Het gaat om vrij complexe juridische documenten, dus voor (kleine) MKB’ers is dit een hele uitdaging. Daarnaast moeten de overeenkomsten worden aangevuld met zogeheten deelopdrachten: u dient elk project waar de ZZP’er aan werkt apart schriftelijk vast te leggen.

Als ik zorg dat ik gebruik maak van een goedgekeurde modelovereenkomst, kan ik dan in de praktijk gewoon blijven werken zoals ik gewend was?

De overeenkomst beschermt u niet tegen naheffingen als blijkt dat deze in de praktijk niet werd nageleefd. De Belastingdienst heeft aangekondigd dat er meer gecontroleerd gaat worden en dat het bij verdenkingen aan de opdrachtgever is om te bewijzen dat het hier géén dienstverband betrof. Daarom is het van groot belang om afspraken vast te leggen en u er ook aan te houden.

Kan ik mijn zzp’ers nog bedrijfskleding geven en gebruik laten maken van bedrijfsmaterieel?

Het moet aantoonbaar zijn dat een zzp’er die bij u gebruik maakt van machines, gereedschap, een bus, kleding etc. hiervoor een vergoeding aan u betaalt. Dit moet terug te vinden zijn op de facturen.

Kan ik een zzp’er die ik nu aan het werk heb per 1 mei als uitzendkracht inlenen?

Als u een zzp’er, die al geruime tijd voor u werkt, vanaf 1 mei 2016 inleent als uitzendkracht, loopt u het risico dat de Belastingdienst achteraf oordeelt dat de periode dat hij/zij bij u als zzp’er werkte ook moet worden beschouwd als een dienstverband. De zzp’er/uitzendkracht kan dan niet starten in Fase A, want zijn gewerkte weken als zzp’er tellen ook mee als arbeidsverleden. Daarnaast kan de Belastingdienst in dergelijke gevallen eisen dat er over de zzp-periode met terugwerkende kracht premies worden betaald, omdat het feitelijk ging om een dienstverband.